NIE dla czadu - porady Komendy Powiatowej PSP w Nowym Targu

Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw m.in. drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do zupełnego spalania. Może to wynikać z braku dopływu świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie albo z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę. Czad powstaje także często podczas pożaru. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Stwarza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał lub nawet śmierć.

PamiÄ™taj aby: 

-  uchylić okno w mieszkaniu, gdy korzystasz z jakiegokolwiek źródÅ‚a ognia (pieca gazowego z otwartÄ… komorÄ… spalania, kuchenki gazowej lub wÄ™glowej), 

- nie zasÅ‚aniać kratek wentylacyjnych i otworów nawiewnych, 

- przy instalacji urzÄ…dzeÅ„ i systemów grzewczych korzystać z usÅ‚ug wykwalifikowanej osoby, 

- dokonywać okresowych przeglÄ…dów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenia. 

Gdy używasz wÄ™gla i drewna, należy to robić nie rzadziej niż raz na 3 miesiÄ…ce. Gdy używasz gazu ziemnego czy oleju opaÅ‚owego – nie rzadziej niż raz na pół roku. ZarzÄ…dca budynku lub wÅ‚aÅ›ciciel ma obowiÄ…zek m.in. przeglÄ…du instalacji wentylacyjnej nie rzadziej niż raz w roku, 

- użytkować sprawne technicznie urzÄ…dzenia, w których odbywa siÄ™ proces spalania zgodnie z instrukcjÄ… producenta: kontrolować stan techniczny urzÄ…dzeÅ„ grzewczych, 

- stosować urzÄ…dzenia posiadajÄ…ce stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu; w sytuacjach wÄ…tpliwych należy żądać okazania wystawionej przez producenta lub importera urzÄ…dzenia tzw. deklaracji zgodnoÅ›ci, tj. dokumentu zawierajÄ…cego informacje o specyfikacji technicznej oraz przeznaczeniu i zakresie stosowania danego urzÄ…dzenia, 

- w przypadku wymiany okien na nowe sprawdzić poprawność dziaÅ‚ania wentylacji, ponieważ nowe okna sÄ… najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wczeÅ›niej stosowanych w budynku i mogÄ… pogarszać wentylacjÄ™, 

- systematycznie sprawdzać ciÄ…g powietrza, np. poprzez przykÅ‚adanie kartki papieru do otworu, bÄ…dź kratki wentylacyjnej; jeÅ›li nic nie zakłóca wentylacji kartka powinna przywrzeć do ww. otworu lub kratki, 

- czÄ™sto wietrzyć pomieszczenie, w którym odbywa siÄ™ proces spalania (kuchnie, Å‚azienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien, 

- rozmieÅ›cić czujniki tlenku wÄ™gla w części domu, w której sypia twoja rodzina. Dla zwiÄ™kszenia bezpieczeÅ„stwa dodatkowe czujniki warto umieÅ›cić w każdym pomieszczeniu, nie spalaj wÄ™gla drzewnego w domu, garażu, na zamkniÄ™tej werandzie itp., jeżeli pomieszczenia te nie majÄ… odpowiedniej wentylacji, 

- nie zostawiać w garażu samochodu z zapalonym silnikiem, nawet jeżeli drzwi do garażu pozostają otwarte,

- nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyśpieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegasz zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej.

- bóle gÅ‚owy, 

- zawroty głowy,

- ogólne zmęczenie,

- duszność,

- trudności z oddychaniem, oddech przyśpieszony, nieregularny,

- senność, 

- nudności.

Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.

- należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza,

- jak najszybciej wynieść osobÄ™ poszkodowanÄ… w bezpieczne miejsce, na Å›wieże powietrze, 

- rozluźnić poszkodowanemu ubranie, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia,

-  wezwać sÅ‚użby ratownicze (pogotowie ratunkowe – tel. 999, straż pożarna – tel. 998 lub 112).

Jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.